Bausastra Jawa: Nama Hari, Bulan, Weton, Kiblat Geografis dalam Bahasa Jawa

0
36,772 views
Ilustrasi: Huruf Jawa. (Ist)

PUNIKA kagem pangenget-enget,  kula aturaken sebutan wulan lan dinten basa Jawi.

Piyantun Jawi sampun ngantos ninggalaken Jawinipun.

Wulan utawi Sasi

01. Wadana (Januari).
02. Wijangga (Februari).
03. Wiyana (Maret).
04. Widada (April).
05. Widarpa (Mei).
06. Wilapa (Juni).
07. Wahana (Juli).
08. Wanana (Agustus).
09. Wurana (September).
10. Wujana (Oktober).
11. Wujala (November).
12. Warana (Desember).

Dinten

01. Radite (Ahad).
02. Soma (Senin).
03. Hanggara (Selasa).
04. Buda (Rabu).
05. Respati (Kamis).
06. Sukra (Jumat).
07. Tumpak (Sabtu).

Neptunipun dinten

01. Ahad: 5
02. Senin: 4
03. Selasa: 3
04. Rabu: 7
05. Kamis: 8
06. Jumat: 6
07. Sabtu: 9

PEKENAN/WETON

  • Pon = Jenar.
  • Wage = Cemengan.
  • Kliwon = Kasih.
  • Legi = Manis.
  • Pahing = Abritan.

Neptu Weton

01. Pahing: 9
02. Pon: 7
03. Wage: 4
04. Kliwon: 8
05. Legi: 5

Arane Wuku
Sawuku umure saminggu, cacahe Wuku ana 30, yaiku :

  1. Wuku Shinta.
  2. Wuku Landhep.
  3. Wuku Wukir.
  4. Wuku Kuranthil.
  5. Wuku Tolu.
  6. Wuku Gumbreng.
  7. Wuku Warigalit.
  8. Wuku Warigagung.
  9. Wuku Julungwangi.
  10. Wuku Sungsang.
  11. Wuku Galungan.
  12. Wuku Kuningan.
  13. Wuku Langkir.
  14. Wuku Arandhasiya.
  15. Wuku Julungpujut.
  16. Wuku Pahang.
  17. Wuku Kuruwelut.
  18. Wuku Marakeh.
  19. Wuku Tambir.
  20. Wuku Medhangkungan.
  21. Wuku Maktal.
  22. Wuku Wuye.
  23. Wuku Manakil.
  24. Wuku Prangbabat.
  25. Wuku Bala.
  26. Wuku Wungu.
  27. Wuku Wayang.
  28. Wuku Kulawu.
  29. Wuku Dhukut.
  30. Wuku Watugunung.

Arane Sasi Masehi

Januari, Februari, Maret, April, Mei, Juni, Juli, Agustus, September, Oktober, November, Desember

Arane Sasi Arab

Muharram, Safar, Rabiul Awal, Rabiutsani, Jumadil Ula, Jumadil Tsaniyah, Rajab, Sya’ban, Ramadhan, Syawal, Dzulqadah, Dzulhijjah.

Arane Sasi Jawa

Sura, Sapar, Mulud, Bakda Mulud, Jumadil Awal, Jumadil Akhir, Rejeb, Ruwah, Pasa, Sawal, Dulkangidah/Selo, Besar

Arane Taun

Alip, Ehe, Jimawal, Je, Dal, Be, Wawu, Jinakir

Arane Windu

Adi, Kuntara, Sangara, Sancaya

Arane Wilangan

  1. Siji = Eka.
  2. Loro = Dwi.
  3. Telu = Tri.
  4. Papat = Catur.
  5. Lima = Panca.
  6. Nem = Sad.
  7. Pitu = Sapta.
  8. Wolu = Asta.
  9. Sanga = Nawa.
  10. Sepuluh = Dasa.
  11. Satus = Sata.
  12. Sewu = Sasra.
  13. Sepuluh ewu = Saleksa.
  14. Satus ewu = Sakethi.
  15. Sayuta = Sayuta

Arane Wayah

  • Jam 03:00 : Wayah Fajar Sidik (Bang-Bang Wetan).
  • Jam 04:00 : Wayah Bedhug Subuh.
  • Jam 05:00 : Wayah Saput Lemah.
  • Jam 06:00 : Wayah Byar.
  • Jam 09:00 : Wayah Tengange.
  • Jam 10:00 : Wayah Wisan Gawe.
  • Jam 12:00 : Wayah Bedhug.
  • Jam 13:00 : Wayah Luhur.
  • Jam 15:00 : Wayah Lingsir Kulon.
  • Jam 16:00 : Wayah Asar.
  • Jam 17:00 : Wayah Tunggang Gunung.
  • Jam 17:30 : Wayah Tribalayu.
  • Jam 18:30 : Wayah Surub/Candrikala.
  • Jam 19:00 : Wayah Bakda Magrib.
  • Jam 19:30 : Wayah Isya’.
  • Jam 20:00 : Wayah Bakda Isya’.
  • Jam 21:00 : Wayah Sirep Bocah.
  • Jam 23:00 : Wayah Sirep Wong.
  • Jam 24:00 : Wayah Tengah Wengi.
  • Jam 01.00 : Wayah Lingsir Wengi

Arane Kiblat

  • Lor = Utara.
  • Kidul = Daksina.
  • Wetan = Purwa.
  • Kulon = Pracima

Sumber: Diolah dari berbagai narasi literal.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here